به نقل از «تین نیوز»

چرا کریدور شمال-جنوب برای دهلی مهم شد؟

تاریخ انتشار: ۲۰ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۶۸۸۵۱

تین نیوز

اگر ارمنستان به این پروژه بپیوندد و کریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب از مرزهای ارمنستان عبور کند، این کشور به دریای سیاه و همچنین خلیج فارس دسترسی خواهد داشت.

به گزارش تین نیوز به نقل از بازار، هند قصد دارد از کریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب به عنوان بخشی از همکاری حمل و نقل بین المللی استفاده کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این امر به موضوع بحث های بین المللی تبدیل شده که اغلب به عنوان یک نوع جایگزین برای پروژه چینی ابتکار کمربند و جاده در نظر گرفته می شود. کریدور بین المللی شمال-جنوب؛ توسط هند، ایران و روسیه در سال ۲۰۰۰ در سن پترزبورگ راه اندازی و بعداً شامل کشورهای دیگر آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکیه، اوکراین، بلاروس، عمان، و بلغارستان شد.

براساس گزارش فدراسیون حمل و نقل هند، این مسیر ۳۰ درصد ارزان تر و ۴۰ درصد کوتاه تر از مسیر سنتی است. طبق ارزیابی، این کریدور به حمل و نقل ۲۰ تا ۳۰ میلیون تن کالا در سال کمک می کند. کریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب به هند کمک می کند تا از طریق ایران به آسیای مرکزی دسترسی داشته باشد. این مطالعه پیش بینی می کند که این کریدور بر تعامل هند در اوراسیا تأثیر خواهد گذاشت. زیرا هند - پنجمین اقتصاد بزرگ جهان - انتظار دارد روابط قوی تر و عمیق تری در منطقه ایجاد کند و کریدور حمل ونقل بین المللی شمال-جنوب همکاری آن را با روسیه و سایر اعضای پروژه تثبیت و از این طریق به منافع ژئوپلیتیکی هند خدمت می کند.

نقش بندر چابهار در پروژه حمل و نقل هند

قرارداد سه جانبه ترانزیت که در سال ۲۰۱۶ بین هند، ایران و افغانستان امضا شد، اجازه می دهد کالاهای هندی از طریق ایران به افغانستان منتقل شوند. این امر بخش غربی هند را به بندر چابهار وصل می کند و راه های ارتباطی جاده ای و ریلی بین چابهار و افغانستان را شامل می شود. قرارداد دوجانبه هند و ایران به دهلی حق بهره برداری از بندر چابهار را برای مدت ۱۰ سال (مهلت پایان ۲۰۲۵) می دهد.

طبق این قرارداد، هند پورتز گلوبال مسئولیت ساخت محل تخلیه کانتینر به طول ۶۴۰ متر (۲۱۰۰ فوت) و یک ایستگاه بندر تخلیه کانتینر به طول ۶۰۰ متر (۱۹۷۰ فوت) را بر عهده می گیرد. بر اساس توافقات اولیه، پس از پایان مرحله اول نوسازی، قرار شد توان چابهار از ۲.۵ میلیون تن قبلی به ۸ میلیون تن افزایش یابد. برای اجرای این پروژه اعتباری بالغ بر ۱۵۰ میلیون دلار توسط بانک هندی Exim به ایران منتقل می شود.

هند در ابتدا پیشنهاد تامین فولاد به ارزش ۴۰۰ میلیون دلار برای ساخت راه آهن چابهار - زاهدان و همچنین تامین مالی ساخت خط راه آهن چابهار به زاهدان را با ۱.۶ میلیارد دلار داده بود. پس از بازگرداندن تحریم ها علیه ایران، شرکت های خارجی تمایلی به مشارکت در توسعه بندر نداشتند. در سال ۲۰۱۹ تنها ۱۰ درصد از ظرفیت عمومی ۸.۵ میلیون تنی بندر مورد استفاده قرار گرفت. تحریم ها همچنین در تعهد هند و کاهش ۱.۶ میلیارد دلار سرمایه گذاری برنامه ریزی شده برای راه آهن چابهار - زاهدان نقش داشت. البته در سال ۲۰۱۸، ایالات متحده پروژه بندر چابهار را با در نظر گرفتن اهمیت اقتصادی آن برای افغانستان از تحریم ها علیه ایران حذف کرد.

اما ایران در سال ۱۳۹۹ اعلام کرد که ساخت راه آهن چابهار - زاهدان را خود ادامه خواهد داد و علت قطع همکاری ها را تاخیر در تامین مالی هند اعلام کرد. بر اساس ۱۲ تفاهم نامه امضا شده، هند نیز امکان و حق توسعه شاخه های مختلف صنعتی را در منطقه اقتصادی چابهار، نزدیک بندر، دریافت می کند. چابهار تنها بندر ایران است که به اقیانوس هند دسترسی دارد. این بندر به دلیل نزدیکی به افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی که راه خروجی به دریا ندارند، «دروازه طلایی» نامیده شد.

تهران قصد دارد بندرعباس را که اکنون ۸۵ درصد تجارت دریایی ایران را انجام می دهد، به عنوان مرکز تجارت با روسیه و اروپا حفظ و از بندر چابهار به عنوان دروازه آسیای میانه استفاده کند

با توجه به اینکه ۹۰ درصد جمعیت ایران در غرب کشور متمرکز شده اند، شرق کشور نسبتا کمتر توسعه یافته است. ایران قصد دارد این تصویر را از طریق توسعه بندر چابهار، ایجاد منطقه آزاد تجاری و خطوط ریلی بین چابهار و آسیای مرکزی تغییر دهد. تهران قصد دارد بندرعباس را که اکنون ۸۵ درصد تجارت دریایی ایران را انجام می دهد، به عنوان مرکز تجارت با روسیه و اروپا حفظ و از بندر چابهار به عنوان دروازه آسیای میانه استفاده کند. بندرعباس، بندر آب عمیقی نبوده و برای کشتی های باری اقیانوسی با وزن ۲۵۰ هزار تن مناسب نیست. در حال حاضر این کشتی های باری در امارات متحده عربی تخلیه و محموله ها با کشتی های باری کوچک تر ۱۰۰ هزار تنی برای تحویل به ایران منتقل می شوند. این امر درآمد ایران را کاهش می دهد. بر خلاف بندرعباس، موقعیت چابهار از نظر حمل بارهای استاندارد بهتر است.

چابهار مقابل گوادر

روری دانیلز، تحلیلگر سیاسی آمریکایی، سرمایه گذاری هند در چابهار و سرمایه گذاری چین در گوادر را برداشتی از «محاصره استراتژیک» از سوی این کشورها دانست. یعنی به گفته دنیلز، چین از محاصره ایالات متحده می ترسد و هند از چین و پاکستان هراس دارد. در نتیجه، این پروژه های بزرگ در حال انجام بهترین راه برای جلوگیری از این محاصره ها هستند. بر اساس برخی رویکردها، هند با تعمیق همکاری های خود با افغانستان، هدف مسدود کردن پاکستان و ایجاد وزنه تعادلی واقعی در منطقه برای همکاری چین و پاکستان را دنبال می کند.

بر اساس رویکردی دیگر، هند به دسترسی به معدن آهن «حاجی گک» افغانستان و سایر منابع طبیعی کشورهای آسیای میانه (قزاقستان، ترکمنستان و ازبکستان) نیاز دارد که این امر از طریق بندر چابهار امکان پذیر می شود. از آنجایی که هند بندر گوادر را مظهر ائتلافی قوی بین چین و پاکستان می داند که تمایل دارد سرمایه گذاری های هندی را در منطقه اقیانوس هند نابود کند، بنابراین باید یک وزنه تعادل دریایی برای حضور چین در گوادر ایجاد کند. گوادر همچنین به چین اجازه می دهد تا فعالیت نیروهای دریایی آمریکا و هند در خلیج فارس را نظارت کند و پاسخ آن دقیقاً حمایت از ساخت بندر چابهار بود.

ریسک ها و فرصت های پروژه

مانند هر پروژه بزرگ مقیاس، پروژه هند نیز نمی تواند عاری از خطرات احتمالی باشد. اولین خطر احتمالی اینکه ممکن است ایران با مشکل انتخاب استراتژیک بین کریدور شمال-جنوب هند و «یک کمربند، یک راه» چین مواجه شود. احتمال بروز این امر در شرایط رو به رشد همکاری های چین و ایران افزایش یافته است. در مارس ۲۰۲۱، چین با ایران سند همکاری استراتژیک ۲۵ ساله را امضا کرد.

تهدید دیگر به مواضع روسیه مرتبط است که به این پروژه اهمیت می دهد، زیرا امکان اتصال ریلی به خلیج فارس را فراهم می کند. اما خطر تحریم های غرب علیه، امکان اجرای سرمایه گذاری های زیربنایی در سایر کشورهای عضو پروژه را کاهش می دهد. اگرچه روسیه از طریق پل زمینی جدید اوراسیا و کریدور اقتصادی چین-مغولستان-روسیه عضو مستقیم پروژه ابتکار کمربند و جاده چین است، با این وجود به همکاری با هند اهمیت می دهد، زیرا آن را یک ابرقدرت آسیایی و به عنوان بهترین راه برای تعادل قدرت با چین تلقی می کند.

در مارس ۲۰۲۱، طرف هندی به ایران اعلام کرد که قصد دارد بندر چابهار را از طریق خاک ارمنستان به اوراسیا وصل، کریدور شمال - جنوب (INSTC) را ایجاد و چابهار را به مهم ترین و ضروری ترین بندر منطقه تبدیل کند

نقش ارمنستان در این پروژه چیست؟

در مارس ۲۰۲۱، طرف هندی به ایران اعلام کرد که قصد دارد بندر چابهار را از طریق خاک ارمنستان به اوراسیا وصل، کریدور شمال - جنوب (INSTC) را ایجاد و چابهار را به مهم ترین و ضروری ترین بندر منطقه تبدیل کند. اگرچه این اعلام شور و شوق زیادی را در محافل ارمنی برانگیخت، اما مانند پروژه چینی، ارمنستان بار دیگر از امکان حضور فعال در آن دورتر است. مشکل یک بار دیگر به نبود یا توسعه نیافتگی زیرساخت ها مربوط می شود. زیرساخت های جدید شامل سرمایه گذاری های خارجی بوده و آن نیز به وضعیت سیاسی، نظامی و اجتماعی کشور مرتبط است. تا زمانی که وضعیت اجتماعی-اقتصادی، سیاسی و نظامی ارمنستان ناپایدار بوده، تصور سرمایه گذاری در آن دشوار است.

اگر ارمنستان به این پروژه بپیوندد و کریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب از مرزهای ارمنستان عبور کند، این کشور به دریای سیاه و همچنین خلیج فارس دسترسی خواهد داشت. این امر دسترسی شرکت های ارمنی را به بازارهای بین المللی تسهیل و اجازه می دهد که صادرات محصولات با روش های ساده از طریق زمین و همچنین از طریق دریا امکانپذیر شود. بر خلاف ارمنستان، آذربایجان به طور کامل در این پروژه مشارکت و خطوط راه آهن و مسیرهای ریلی جدیدی برای تکمیل کریدور شمال-جنوب ایجاد می کند. به این ترتیب آذربایجان نه تنها نقش خود را در فرآیندهای بین المللی و منطقه ای تثبیت می کند، بلکه همچنان ارمنستان را در محاصره و انزوای اقتصادی مستمر نگه می دارد. آذربایجان شریک استراتژیک پاکستان، دشمن هند، است و نقش مهم تری برای کریدور شمال-جنوب در تحقق چشم انداز اوراسیای هند ایفا می کند تا ارمنستان که نیاز فوری به سرمایه گذاری دارد.

با در نظر گرفتن این واقعیت که ارمنستان تنها کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) و با ایران مرز زمینی دارد اهمیت آن را افزایش می دهد. در نتیجه، زمانی که ایران بطور کامل به EAEU بپیوندد و هند علاقه مند به برقراری روابط تجاری با EAEU باشد، احتمال مشارکت ارمنستان در پروژه های تجاری منطقه ای افزایش می یابد.

راهکار ارمنستان برای دستیابی به موقعیت مطلوبی

منافع اقتصادی و ژئوپلیتیکی، تأثیر مستقیمی بر تجارت بین المللی نیز دارد. نزدیکی پاکستان، آذربایجان و ترکیه، هند را به افزایش علاقه خود به ارمنستان سوق می دهد. در نتیجه علاقه به حضور ارمنستان به عنوان یک عضو مستقیم در پروژه را افزایش می دهد، همچنین با در نظر گرفتن این واقعیت که ارمنستان تنها کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) و با ایران مرز زمینی دارد اهمیت آن را افزایش می دهد. در نتیجه، زمانی که ایران بطور کامل به EAEU بپیوندد و هند علاقه مند به برقراری روابط تجاری با EAEU باشد، احتمال مشارکت ارمنستان در پروژه های تجاری منطقه ای افزایش می یابد.

از همین روی، ارمنستان می تواند هند را به سمت سرمایه گذاری در زیرساخت ها هدایت کند، اگر بتواند از تعمیق همکاری های سیاسی و اقتصادی دوجانبه اطمینان حاصل کند. یعنی طرف ارمنی نه تنها باید حسن نیت خود را ابراز کند، بلکه باید مجامع تجاری را برای کارآفرینان و سرمایه گذاران کشورهای عضو ابرپروژه را سازماندهی کند. در صورت استفاده متناسب از عوامل ذکر شده، فرصت ارمنستان برای حضور در چنین پروژه های بزرگ بین المللی افزایش می یابد.

با پایبندی به چنین پروژه هایی، ارمنستان نه تنها می تواند خود را از انزوای تجاری تحمیل شده توسط ترکیه و آذربایجان، فارغ از توافقنامه رفع انسداد مسیرهای تجاری بین ایروان و باکو، رها کند، بلکه تبدیل به یک بازیگر مهم در مسیرهای تجاری بین المللی خواهد شد. این پروژه باید برای ارمنستان به عنوان یک اولویت امنیت ملی باشد. اما ایروان باید نسبت به انزوا و جذب سرمایه گذاری خارجی در پروژه های جاده ای و ریلی اقدامات جدی انجام دهد.

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید

منبع: تین نیوز

کلیدواژه: راه آهن چابهار زاهدان بندر چابهار کریدور شمال اتصال هند به اروپا پروژه یک کمربند یک جاده کریدور حمل و نقل بین المللی شمال جنوب کریدور شمال جنوب راه آهن چابهار بندر چابهار قصد دارد بندر سرمایه گذاری همکاری ها میلیون تن خلیج فارس منطقه ای تحریم ها بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۶۸۸۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فرصت ایران و امارات برای دستیابی به بازارهای شمال و جنوب و رونق ترانزیت 

وزیر راه و شهرسازی و رئیس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و امارات گفت: کشورهای ایران و امارات نقشی برجسته در مسیر کریدور شمال - جنوب دارند و با تصمیمات راهبردی می‌توانند نقش بی بدیلی را در دستیابی به بازارهای شمال و جنوب برای خود رقم بزنند.

به گزارش ایسنا، مهرداد بذرپاش - وزیر راه و شهرسازی و رئیس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و امارات - در نشست این کمیسیون که صبح امروز (چهارشنبه) در ابوظبی برگزار شد، با ابراز خرسندی از برگزاری این نشست بعد از ۱۰ سال گفت: امیدواریم که این نشست سرآغازی بر رشد روابط اقتصادی دو کشور باشد.

وزیر راه و شهرسازی با بیان این که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر توسعه روابط با کشورهای همسایه است، گفت: کشور امارات در این سیاست نقش ویژه و برجسته‌ای دارد.

بذرپاش در ادامه با اشاره به حجم مبادلات تجاری بیش از ۲۷ میلیارد دلاری ایران و امارات، توضیح داد: این که امارات در رتبه دوم شرکای تجاری ایران قرار دارد، امارات را به یک شریک راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران تبدیل کرده است. از این رو ایران به‌رغم سنگ‌اندازی‌های بدخواهان، هیچ محدودیتی را برای گسترش روابط دو کشور و توسعه تجارت مشترک قائل نیست.

وزیر راه و شهرسازی در ادامه توضیح داد: کشورهای ایران و امارات نقشی برجسته در مسیر کریدور شمال - جنوب دارند و با تصمیمات راهبردی می‌توانند نقش بی بدیلی را در دستیابی به بازارهای شمال و جنوب برای خود رقم بزنند.

بذرپاش ادامه داد: دسترسی به بازارهای روسیه و کشورهای آسیای میانه از طریق ایران و بالعکس دسترسی به بازارهای جنوب می‌تواند فرصت بسیار خوبی را برای توسعه روابط ترانزیتی بین دو کشور ایجاد کند.

به گفته وزیر راه و شهرسازی، موضوع بعدی توانمندی‌های جمهوری اسلامی ایران و شرکت‌های دانش‌بنیان در فناوری‌های نو و به‌ویژه در زمینه هوش مصنوعی است که می‌تواند زمینه ای مهم برای همکاری بین دو کشور باشد.

وزیر راه و شهرسازی با اشاره به ضرورت تسهیل فرایندهای حمل‌ونقل بین دو کشور گفت: زیرساخت‌های فرایند تجارت مانند حمل‌ونقل و تشریفات گمرکی موضوعی است که تجار را درگیر کرده و به‌رغم اقدامات قابل توجهی که صورت گرفته و تجارت بین دو کشور را به ۲۷ میلیارد دلار رسانده، ضرورت اتخاذ تصمیماتی شجاعانه و سازنده در این زمینه احساس می‌شود.

بذرپاش ادامه داد: در حال حاضر حمل کالا بر اساس رویه کنوانسیون تیر از مبدا امارات متحده عربی به مقصد ترکیه از طریق بندر شهید باهنر و گمرک خروجی بازرگان با هدف اجرایی سازی این کنوانسیون از طریق گمرکات دریایی و توسعه ترانزیت دو کشور در جریان است.

وی با اشاره به ضرورت رفع محدودیت‌های ایجاد شده در بازرسی‌ها و ترخیص کالاها، به ویژه کالاهای فاسدشدنی و قرنطینه‌ای و تسهیل تشریفات اداری و بندری و لجستیکی در بنادر، گفت: باید در راستای کاهش این تشریفات غیرضروری که باعث افزایش صادرات بین دو کشور و کاهش هزینه‌های این امر می‌شود، گام برداشت.

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: در حوزه فعالیت‌های هوایی و شرکت‌های هواپیمایی پرواز حدود ۳۲۰ پرواز در هفته، گواه حجم فعالیت‌های اقتصادی و گردشگری بین دو کشور است و امیدواریم در حوزه فعالیت‌های بندری و جاده ای نیز هر چه سریع‌تر به افق‌های تعریف شده دسترسی پیدا کنیم.

رئیس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و امارات تاکید کرد: موضوع رفع مشکلات بانکی از جمله افتتاح حساب برای اشخاص حقیقی و تجار ایرانی و تسهیل خدمات بانکی نیز که بر سر راه فعالین تجاری و اقتصادی دو کشور قرار دارد، باید یکی از زمینه‌های مورد بحث طرفین باشد.

وی گفت: در نشست‌های کارشناسی و مقدماتی نیز هیئت ایرانی و اماراتی توافقات خوبی بین طرف‌ها و شرکت‌ها و بخش‌های دولتی ایجاد شده است.

بذرپاش همچنین با تاکید بر ضرورت توسعه همکاری‌های بخش انرژی بین دو کشور گفت: پیش‌تر نیز همکاری‌ها در زمینه انرژی مورد تاکید قرار داشت و در این اجلاس نیز به عنوان یکی از اهداف مهم تعیین شده که نیازمند تصمیماتی جدی در این بخش است.

تاکید وزیر اقتصاد امارات بر توسعه روابط با ایران در همه حوزه‌ها 

طبق اعلام وزارت راه و شهرسازی، بن الطوق الماری وزیر اقتصاد و رئیس طرف اماراتی کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و امارات در این اجلاس ضمن استقبال از سرمایه گذاری در ایران گفت: روابط دو کشور باید در تمامی حوزه‌ها توسعه پیدا کند. تعداد زیادی از شرکت‌های ایرانی در امارات مشغول فعالیت هستند؛ امارات از سرمایه گذاری در ایران استقبال می‌کند.

وزیر اقتصاد امارات جلسه امروز را نشانی از عزم ایران و امارات برای توسعه روابط به همت دولت‌های دو کشور دانست و افزود: در ایام گذشته روابط اقتصادی و تجاری بین دو کشور به خوبی توسعه پیدا کرده بود، اما باید روابط در تمامی حوزه‌ها توسعه پیدا کند.

بن الطوق الماری تصریح کرد: کشور امارات در بین شرکای تجاری خود بعد از چین بالاترین میزان روابط تجاری را با ایران دارد که سال گذشته هم این میزان ۱۷ درصد افزایش پیدا کرده است.

وی افزود: حجم تجارت و صادرات از امارات به ایران در سال گذشته به ۲۷ میلیارد دلار رسیده است که نشان می‌دهد طرفین علاقه‌مند به توسعه روابط در تمامی حوزه‌ها هستند. تعداد زیادی از شرکت‌های ایرانی در امارات مشغول فعالیت هستند و امارات از سرمایه گذاری در ایران استقبال می‌کند.

انتهای پیام